इतिहास : राजतन्त्र हटाउन माधव नेपालले यस्तो प्रस्ताव गरेका थिए
जनआन्दोलन निरन्तर बढिरहेकै बखत पाटनको च्यासलमा मालेको केन्द्रिय समिति बैठक बस्यो । महासचिवले बैठकमा एजेन्डा राखेपछि केन्द्रीय सदस्यहरुले थप एजेन्डाहरुबारे आ–आफ्नो धारणाहरु राख्ने चलन थियो । महासचिव मदनले एजेन्डा पेस गरेपछि माधवले सुरुमै प्रस्ताव राखे,‘यो आन्दोलनलाई उचाईमा पु¥याउन छिमेकी मित्रराष्ट्र भारतले यथेष्ट सहयोग गर्ने भनेको छ ।’
‘के सहयोग ?’ मदनले सोधे ।
‘हतियार सहयोग,’ माधवले सगर्भ भने ।
‘हतियार चलाउन तालिम लिनुप¥यो । हामीसँग अनुभवी कार्यकर्ता छन् र ? मदनले ‘हतियार चलाउने मानिसपनि आउँछन्,’माधवले फरर्र उत्तर दिए । आन्दोलनलाई गणतन्त्रमा पु¥याउन सहयोग स्विकानुपर्ने व्याख्या समेत सुनाउ,माधवले ।
म र सीपीले बोल्ने समय मागेका थियौ । मदनले चुप लाग्न इसारा गरे । र,आफैं बोले,‘होइन विवेक (माधवको भुमिगत कालको नाम) कमरेड यो कस्तो प्रस्ताव हो ? पार्टीको केन्द्रिय कमिटी बैठकमा विदेशी सेना भित्र्याउने प्रस्ताव ल्याउन मिल्छ ? भारतीय सेना त के चिनियाँ लाल सेना आए पनि हामी स्विकार्दैनौं । इतिहासको विकासक्रममा राजतन्त्र स्थापित भयो । आफ्नै क्रियाकलापका कारण समयक्रममा नेपाली जनताको हातबाट यसको प्रमाण जान्छ । तपाईंको यस्तो प्रस्ताव कम्युनिष्ट पार्टीप्रतिको ठूलो अपमान हो । राष्ट्रको स्वाभिमान लुट्ने चाल हो । त्यसैले यसलाई फिर्ता लिइहाल्नोस् ।’ माधवको प्रस्ताव माइन्युट त हुनै पाउन नै,बोली नै फिर्ता लिन लगाए,मदनले ।
त्यसपछि चैत २ गते च्यासलमै मालेको केन्द्रिय कमिटीको अर्को बैठक बस्यो । अघिल्लो बैठकमा अस्विकृत प्रस्ताव फेरि माधवले दोहो¥याए,‘एकदम जिम्मेवार तहबाट भारतीय सहयोग आउने भएको छ । हतियार नेपालीले नै प्रयोग गर्नेगरी ।’
‘कसरी’ मदनले सोधे ।
‘भारतीय सेनामा कार्यरत नेपाली जवानहरुलाई छुट्टीमा नेपाल पठाइन्छ र उनीहरुले ती हतियार चलाउनेछन् । अब जसरी पनि गणतन्त्र ल्याउनुपर्छ ।,’ माधवले निर्धक्क भने ।
सन् १९९१ मा भारतीय पूर्वप्रधानमन्त्री राजीव गान्धीको हत्या भयो । उक्त घटनाका लागि नेपालकी रानी ऐश्वर्याले १० करोड रुपैयाँ तलिम विद्रोहीलाई दिइएको भन्ने हल्ला थियो त्यसबखत । वास्तविक थाहा छैन । तर,यही विन्दुदेखि भारत नेपाली राजदरबारसँग देखिने गरी वैरभावमा उत्रिएको थियो । राजदरबार फालने अनेक दाउमा थियो,भारत । त्यसैले उसले पञ्चायतविरोधी शक्तिलाई उचालेर राजतन्त्र मास्ने उपयुक्त अवसर देखेको हुन सक्छ । यदि मालेले उक्त प्रस्ताव मानेको भए राजतन्त्र फाल्न माओवादी एक दशकको रक्तपात कुर्नु पर्दैनथ्यो । अपितु देशको सार्वभोम र सभिमानको बास भने पैतालाकमुनि हुने थियो । यसपटक मदनले अघिल्लो पटक भन्दा बेस्सरी झाँटेपछि माधवले फेरि त्यस्तो प्रस्ताव ल्याएनन् । मदनकै अडानले राष्ट्रघाती कमद रोकियो,त्यस बेला ।
राधाकृष्ण मैनालीद्वारा लिखित पुस्तक ‘नलेखिएको इतिहास’ बाट हामीले साभार गरेका हौं । पुस्तक २९ माघ शनिबार प्रज्ञा प्रतिष्ठानमा विमोचित गरिएको थियो । –सम्पादक
Comments
अरु समाचार
-
नक्कली भुटानी शरणार्थी प्रकरण : एमाले नेता रायमाझीसहित ७ जनालाई थुनामै राख्न आदेश
काठमाडौं । नक्कली भुटानी शरणार्थी प्रकरणमा सर्वोच्च अदालतले एमाले नेता टोपबहादुर रायमाझीसहित ७ जनालाई रिहा गर्न अस्वीकार गरेको छ ।...
-
वैदेशिक रोजगारीमा पठाइदिन्छु भन्दै ठगी गर्ने दुई पक्राउ
काठमाडौं । वैदेशिक रोजगारीका लागि क्यानाडा पठाइदिन्छु रु ४१ लाख २० हजार ठगी गरेको आरोपमा प्रहरीले दुई जनालाई पक्राउ गरी...
-
विद्यार्थी घट्दै गएपछि विद्यालय समायोजन गर्दै पालिका
काठमाडौं । नयाँ शैक्षिकसत्रका लागि भर्ना र पठनपाठन सुरु भएसँगै विद्यार्थी सङ्ख्यामा कमी आएपछि काभ्रेका स्थानीय तहले भूगोलका हिसाबले नजिकका...
-
जङ्गलभरि आगलागी : बासस्थान खोज्दै गाउँ झरे वन्यजन्तु
काठमाडौं । बागलुङमा फागुन दोस्रो सातादेखि दर्जनौँ सामुदायिक वनमा आगलागी भएको छ । आगलागीबाट एक हजार २०० हेक्टर बढी क्षेत्रफलमा...
-
झापामा दुर्घटनाबाट दुई जनाको मृत्यु
काठमाडौं । झापाको कनकाई र भद्रपुुरमा दुर्घटना हुँदा दुई जनाको मृत्यु भएको छ । बुधबार राति कनकाई–३ सुरुङ्गा पुलस्थितमा बिर्तामोडबाट...
-
भलिबल टोली बङ्गलादेश प्रस्थान
काठमाडौं । बङ्गलादेशको राजधानी ढाकामा हुने भलिबल प्रतियोगितामा सहभागी हुन ११ जना खेलाडी तथा प्रशिक्षक टोली त्यसतर्फ प्रस्थान गरेको छ...
-
कम्युनिस्ट आन्दोलनमा लागेका विद्यार्थीले मनमोहनको सादगीपूर्ण जीवनीबारे बुझ्नुपर्छ: ईश्वर पोखरेल
काठमाडाैँ । नेकपा एमालेका वरिष्ठ उपाध्यक्ष ईश्वर पोखरेलले मनमोहन अधिकारीलाई कम्युनिस्ट आन्दोलनको निरन्तरताको पर्यायका रूपमा बुझ्न आवश्यक रहेको बताएका छन्...
-
भेरी करिडोरमा तीनवटा पक्की पुल निर्माण हुँदै
काठमाडौं । भेरी करिडोरमा तीनवटा पक्की पुल निर्माण हुने भएका छन् । मूल्य अभिवृद्धि करसहित रु ३६ करोड २४ लाख...
-
बसको ठक्करबाट तीर्थयात्रीको मृत्यु
काठमाडौं । पूर्वी चितवनको राप्ती नगरपालिकामा बसको ठक्करबाट एक जना तीर्थयात्रीको मृत्यु भएको छ । राप्ती–२ गड्यौलीस्थित पूर्व–पश्चिम राजमार्गमा सुनसरीको...