पश्चिम सेतीबाट चिनियाँ कम्पनि थ्री गर्जेजले किन झिक्दैछ हात ?
काठमाडाैँ १६,भदाै । पश्चिम सेती जलविद्युत आयोजना निर्माणबारे ६ वर्षअघि हस्ताक्षर गरेको प्रारम्भिक सहमतिबाट चीनले हात झिक्न चाहेको समाचार साउथ चाइना मोर्निङ पोष्टमा समाचार छापिएपछि ठूलो तरङ्ग पैदा भएको छ । यसको तरङ्ग छिमेकी राष्ट्र भारतसम्म पुगेको छ ।
चीनको थ्री गर्जेज कर्पोरेसनको सब्सिडरी कम्पनी सीडब्लुई इन्भेस्टमेन्ट कर्पोरेसनले सन् २०१२ मा मेमोरेन्डम अफ अन्डरस्ट्यान्डिङ (एमओयु) मा हस्ताक्षर गर्दैै परियोजनाको जिम्मा लिएको थियो । तर, अहिले कम्पनीको एक उच्चस्तरीय प्रतिनिधिमण्डलले नेपाली अधिकारीहरुलाई ७५० मेगावाटको पश्चिम सेती जलविद्युत आयोजना पुनर्स्थापना र पुनर्वासको उच्च लागतको कारण आर्थिकरुपमा अनुपयुक्त रहेको बताएको छ ।
नाम नलिने सर्तमा लगानी बोर्डका अधिकारीलाई उद्धृत गर्दै साउथ चाइना मोर्निङ पोष्टले अब नेपाल विद्युत प्राधिकरणसँग गरेको एमओयु र अन्य समझदारी रद्द गरिनुपर्ने भएको बताएको छ ।
यो सम्झौतालाई बचाउन अन्तिम प्रयास स्वरुप अर्थमन्त्री युवराज खडिवडा तथा उर्जामन्त्री वर्षमान पुनले १.२ बिलियन अमेरिकी डलर लागत रहेको आयोजनाको उत्पादन क्षमतालाई सोही रकममा प्रस्तावित ७५० मेगावटबाट ६ सय मेगावाटमा झार्ने र उर्जा खरिद सम्झौतालाई १० वर्षबाट १२ वर्ष पुर्याउने प्रस्ताव अघि सारेको पनि समाचारमा उल्लेख गरिएको छ ।
‘नेपालले गरेको नयाँ अफरले केही चाँसोहरु सम्बोधन हुने भए पनि विस्थापितहरुको पुनर्स्थापना र पुनर्वास र दुर्गम क्षेत्रबाट काठमाडौँसम्म ट्रान्समिसन लाइन ल्याउन प्राविधिकरुपमा कठिन र आर्थिकरुपमा महङ्गो हुने थ्री गर्जेजको टिमले बताएको छ,’ लगानी बोर्डका ती अधिकारीले भने, ‘चिनियाँहरु आफ्नो अडान परिवर्तन गर्न अनिच्छुक थिए ।’
सन् २०१२ मा भएको पश्चिम सेतीबारे एमओयुले भारतको एकाधिकारजस्तै रहेको नेपालको जलविद्युत क्षेत्रमा नेपाल र चीनको सहकार्यको सुरुवातको रुपमा लिइएको थियो । अस्ट्रेलियाको स्नोई माउन्टेन कम्पनीले उक्त परियोजनाका लागि पर्याप्त लगानी जुटाउन नसकेको एक वर्षपछि चीन नेपालको जलविद्युत क्षेत्रमा प्रवेश गरेको थियो ।
हुनतः पश्चिम सेतीबारे नेपाल र चीनबीच केही समयदेखि दोहोरी चल्दै आएको थियो । चीनले त नेपालले पश्चिम सेती परियोजनाको सम्झौता रद्द गर्न लागेको समाचारको खण्डन नै गर्न परेको थियो । मे २९ मा ल्याइएको सन् २०१८–१९ को वजेटमा पश्चिम सेती परियोजनालाई ‘घरेलु स्रोत’ मा निर्माण गरिने उल्लेख गरिएपछि चीनको सिन्हवा न्युज एजेन्सीले चिनियाँ लगानीमा पर्ने सम्भावित नकारात्मक प्रभावबारे चिन्ता व्यक्त गरेको थियो ।
यो निर्णयले भारतसँग रहँदै आएको परनिर्भरता अन्त्य गर्न चिनियाँ लगानी भित्र्याउने आशामा रहेका प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीलाई भने यो निर्णय ठूलो झड्का हुनसक्छ । जलविद्युत मात्र नभएर नेपाल चीनसँग सडक र रेल सञ्जालमा सहकार्य गर्ने प्रयासमा छ । अघिल्लो सरकारले रद्द गरेको १२ सय मेगावाटको बुढीगण्डकी परियोजना वर्तमान सरकार पुनः चिनियाँ कम्पनीलाई दिने तयारीमा रहेको छ । तर, पश्चिम सेतीबाट चीनले हात झिकेपछि बुढी गण्डकीको भविष्यमाथि पनि कालो बादल मडारिएको छ
Comments
अरु समाचार
-
एम्बाप्पे चम्किँदा पीएसजीको सानदार जित, उपाधिका लागि अब एक जित आवश्यक
काठमाडाैँ । कप्तान केलियन एम्बाप्पे चम्किएको खेलमा पेरिस सेन्ट जर्मेन (पीएसजी) ले फ्रेन्च लिग वानमा सानदार जित हात पारेको छ...
-
फिलिपिन्समा चरम गर्मीका कारण छको मृत्यु
काठमाडौं । फिलिपिन्सको स्वास्थ्य विभाग (डिओएच) ले यस वर्ष जनवरी १ देखि अप्रिल १८ को अवधिसम्ममा छ जनाको मृत्युसहित गर्मीसम्बन्धी...
-
अमेरिकामा टिकटकमाथि प्रतिबन्ध लगाउने विधेयक कांग्रेसद्वारा पारित
काठमाडौं । अत्यन्त लोकप्रिय सामाजिक सञ्जाल एप टिकटकलाई यसको चिनियाँ मूल कम्पनी बाइटडान्सबाट अलग गर्न वा अमेरिकी बजारबाट बन्द गर्नुपर्ने...
-
कतारका अमिर र प्रधानमन्त्री प्रचण्डबीच भेटवार्ता
काठमाडौं । नेपाल भ्रमणमा रहेका कतारका शेख तमिम बिन हमाद अल थानी र प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’बीच भेटवार्ता भएको छ...
-
मलेसियामा सैन्य हेलिकप्टर दुर्घटना हुँदा १० को मृत्यु
काठमाडौं । मलेसियाको पेराक राज्यमा मङ्गलबार बिहान मलेसियाली सेनाको दुई वटा हेलिकप्टर आकाशमा ठोक्किँदा १० जनाको मृत्यु भएको छ ।...
-
अमेरिकाको मेम्फिस ब्लक पार्टीमा गोली चल्दा दुईको मृत्यु
काठमाडौं । अमेरिकी सहर मेम्फिसिमा शनिबार एउटा ब्लक पार्टीमा गोली चल्दा दुई जनको मृत्यु र अन्य छ जना घाइते भएको...
-
माल्दिभ्स संसदीय चुनावमा मतदान सुरु
काठमाडौं । माल्दिभ्सको संसदीय निर्वाचनको मतदान आइतबार बिहान देशभर र विदेशका मतदान केन्द्रहरू खोलिएपछि सुरु भएको छ । संसदको ९३...
-
रफाहमा इजराइली आक्रमणमा अधिकांश बालबालिकासहित १३ को मृत्यु
काठमाडौं । दक्षिणी गाजा सहर रफाहमा रातभर भएको इजराइली आक्रमणमा नौ बालबालिकासहित १३ जनाको मृत्यु भएको स्वास्थ्य अधिकारीहरूले आइतबार बताएका...
-
अमेरिकाले युक्रेनलाई ६१ अर्ब डलर राहात दिने
न्युयोर्क । अमेरिकी प्रतिनिधि सभाले युक्रेनलाई ६१ अर्ब डलर राहात प्याकेज दिने प्रस्ताव पारित गरेको छ । केही महिनाको ढिलाइपछि...