समीक्षा : बालबालिका बुझ्ने पुस्तक ‘स्कुल बेच्ने बालक’
सरस्वती पाण्डे/पुस्तक विमोचनको दिन लेखक दामोदर न्यौपानेकै हातबाट प्राप्त गरेको बालबालिकाको मनोविज्ञानमा आधारित ‘स्कुल बेच्ने बालक’ पुस्तक पढ्न पाउँदा खुसी लाग्यो । आफ्नै छोरालाई मुख्य पात्र बनाएर उसका हरेक क्रियाकलाप र बालमस्तिष्कको उजागर गरिएको पुस्तक अत्यन्तै रोचक छ । लेखकका छोरा हार्दिक एउटा प्रतिनिधि पात्र भए पनि यो पुस्तकमा व्यक्त गरिएको भाव, विचार सम्पूर्ण बाललबालिका तथा अभिभावकको हो ।
हेर्दा सामान्य जस्तो लाग्ने विषय लाग्ने तर बुझ्दा अत्यन्तै रुमलिनुपर्ने बालबालिकाको मनलाई सुक्ष्म तरिकाले अध्ययन गरेर सरल भाषाशैलीका साथ लिपिबद्ध गरिएको पुस्तकमा पाइन्छ । हरेक अध्यायले पाठकलाई आफ्ना बालबालिकालाई बुझ्न सिकाएको छ । पुस्तकमा रहेका हार्दिक जस्ता पात्र हाम्रा प्रत्येक घर–घरमा छन् । हार्दिकका अभिभावकले सहनशील भएर हार्दिकको मनोभावना बुझिरहँदा कहिल्यै पनि पट्यार मान्नुभएको छैन । यो कुरा पुस्तकमा देखाइएको छ । यो पुस्तक यस्तो समयमा बाहिर ल्याउनु भएको छ कि जहाँ अहिले हरेक आमाबाबुले जन्मिएको केहि दिनमै ‘बेबी केयर’ र पढ्न जाने समय भएपछि ‘होस्टल’मा राखेर त्यहि बच्चाका भविष्य भन्दै एक्लै दौडिरहेका छन् र अन्तिममा आफ्ना बालबालिका बिग्रिएर सुधार्न नसकेर बिचलित बनेका उदाहरण धेरै छन् । अब त्यस्तो समय आउन नदिनको लागि घरमै सधैंभरी सँगै बसेर हाम्रो व्यवहारिक जीवन अगाडि बढाउन सम्भब नरहेको अवस्थामा व्यस्तताका बाबजुद पनि हामीले आफ्ना बालबच्चासँग कसरी व्यवहार गर्ने ? उनीहरूको मागलाई कसरी सम्बोधन गर्ने रु असल मार्गमा हिंडाउनको लागि बाबु–आमाको महत्त्व के छ ? भनेर पुस्तकले अभिभावकलाई झकझक्याउँछ ।
बालबालिकाका भविष्यको सुनौलो रेखा कोर्न शिक्षकको पनि उत्तिकै भूमिका रहेको पुस्तकमा उल्लेख छ । बालबालिकाको मनस्थिति शिक्षकको व्यवहारसँग पनि जोडिएको हुन्छ भन्ने कुरालाई पुस्तक मार्फत् बाहिर ल्याउनु अति उत्तम र प्रशंसनीय कार्य हो । बालबालिका हाम्रा भविष्य हुन् । हामीले दिएको परिवेश, वातावरण अनुसार उनीहरूले आफूलाई अगाडि बढाउँछन् । बालबालिका साना–साना कुराको सम्बोधन गरिदिनु हाम्रो कर्तव्य हो जस्ता गहकिला विचारलाई समेटिएको पुस्तक हरेक अभिभावकको हातमा, शिक्षकको हातमा, विद्यालयको पुस्तकालयमा रहनु जरुरी छ ।
‘स्कुल बेच्ने बालक’मा जोडतोडले उठाएको कुरा भनेको घर पहिलो पाठशाला हो । हामी स्कूलको मात्र भर प¥यौं भने पहिलो पाठशालाको सिकाई कमजोर हुन्छ । स्कूलमा बिताउने भनेको ४/५ घण्टा हो । त्यसभन्दा बाहेक बालबलिकाले घरमै विताउँछन् । घरमा कसरी सिकाउने, के सिकाउने भन्नेमा हामी अलमलमा छौँ । घरमा पनि व्यवस्थित तरिकाले सिकाउनुपर्छ भन्ने चेतना हामीमा छैन । घरमा के सिकाउने ? संस्कार सिकाउने । व्यवहार सिकाउने । रहनसहन सिकाउने । असल कुराहरू सिकाउने । पहिला सुन्ने, सुनेपछि बुझिन्छ । बुझेपछि जे आवश्यक छ त्यही सिकाउने । बालबालिकाका जिज्ञासाहरू शान्त पार्नुहुन्छ अनि उनीहरूले मेरा कुरा सुने भने अनुभूति गर्छन । उत्तर पाउँछन् । उत्तरले ज्ञानको दायरा बढ्दै जान्छ । बालबालिका पूर्ण मान्छे हुन् । तर, हामी उनीहरूलाई पूर्ण ठान्दैनौँ । उनीहरूबाट सिक्न चाहँदैनौ । सिक्ने कुरा धेरै छन् । ठूलासँग जे संवेग छ सानासँग पनि त्यही संवेग छ । हामीमा दया, माया, करुणा, रिस, डाहा, भय, सुखानुभूति आदि संवेग ठूलामा छ । सानामा पनि त्यही संवेग छ । तर, चेतनाको स्तर अनुसार संवेगमा फरक छ । त्यही भएर सानाका कुरा सुनौँ । किताब बालबालिकाका इच्छा, आकांक्षा, दया, माया, रिस, डाहा, इष्र्या जस्ता संवेगमाथिको लेखन हो ।
बालबालिकालाई हिंसा र कुदृष्टिले हेरिएका नजरहरू बदल्न कोसिस गर्नुपर्छ । पुस्तकको निचोड पनि यही हो । स्कुल बेच्ने बालक’ बालबालिकाको लालनपालन सम्बन्धी किताब हो । यसमा लालनपालनका सुक्ष्म मनोविश्लेषणात्मक र व्यवहारिक पक्षहरू समेटिएका छन् । लालनपालनमा यी पक्षहरूलाई छलफलमा ल्याउन, बहस चलाउन सक्नु मुख्य उद्देश्य हो ।
Comments
अरु समाचार
-
एसीसी प्रिमियर कपः नेपालले आज तेस्रो स्थानको लागि हङकङसँग प्रतिस्पर्धा गर्दै
काठमाडौं। एसीसी प्रिमियर कप अन्तर्गत शनिबार नेपालले तेस्रो स्थानको लागि हङकङसँग प्रतिस्पर्धा गर्दैछ। पहिलो सेमिफाइनलमा नेपाल यूएई र दोस्रो सेमिफाइनलमा...
-
पाँच प्रदेशका केही स्थानमा मेघगर्जन र चट्याङ्गसहित हल्का वर्षा
काठमाडौँ– जल तथा मौसम विज्ञान विभाग मौसम पूर्वानुमान महाशाखाले हाल नेपालमा पश्चिमी वायु र स्थानीय वायुको आंशिक प्रभाव रहेको जनाएको...
-
हिमालयन हाइड्रो एक्स्पोको तयारी पूरा, १२ देशका १०० बढी स्टल बुकिङ
काठमाडौं । चौथो संस्करणको हिमालयन हाइड्रो एक्स्पोको सबै तयारी पुरा भएको छ । एक्स्पो आयोजक स्वतन्त्र ऊर्जा उत्पादकहरूको संस्था, नेपाल...
-
प्रचण्ड सरकारको निरन्तरताको पक्षमा छौं: महासचिव पाेखरेल
काठमाडौं । नेकपा एमालेका महासचिव शंकर पोखरेलले प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल प्रचण्ड नेतृत्वको सरकारलाई निरन्तरता दिन एमाले तयार रहेको बताएका छन्...
-
प्रधानमन्त्री कार्यालयमा चार देशका राजदूत, एक घण्टा वार्तालाप
काठमाडाैँ । नेपालस्थित विभिन्न चार देशका राजदूतले मुख्य सचिव बैकुण्ठ अर्यालसँग संयुक्त भेटघाट गरेका छन् । आज बिहान सिंहदरबारस्थित प्रधानमन्त्री...
-
Thank you for visiting Spinempire
ContentIssues On the Spingenie Gambling enterprise And you can Associated CasinosEntertain Yourself Regarding the Ports Empire Local casino To your...
-
वर्तमान सत्ता समीकरण परिवर्तन हुँदैनः नेता खनाल
काठमाडौं । नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी (एकीकृत समाजवादी) पार्टीका सम्मानित नेता तथा पूर्वप्रधानमन्त्री झलनाथ खनालले वर्तमान सत्ता गठबन्धनका दलहरुको समीकरण परिवर्तन...
-
Play Online slots games Which have Real money At the Mr Wager Gambling establishment!
Blogs¿puedo Jugar A good Juegos De Gambling enterprise De Mr Wager Desde Mi Celular?Should i Gamble Yggdrasil Slots On my...
-
रुखबाट खसेर युवकको मृत्यु
काठमाडौं । बागलुङमा घाँस काट्ने क्रममा रुखबाट खसेर एकजनाको मृत्यु भएको छ । जिल्लाको निसीखोला गाउँपालिका–४ खाडचौरका ३५ वर्षीय नारायण...